فشار خون بالا
فشار خون بالا و یا هایپرتنشن زمانی اتفاق می افتد که فشار خون شما در سطحی غیرعادی قرار بگیرد، فشار خون به میزان فشاری گفته میشود که جریان خون به دیواره رگها وارد می کند، داشتن رگهای باریک و یا تنگ شدن رگها باعث افزایش فشار می شود، به عبارتی انسداد و یا تنگ شدن رگهای خونی باعث می شوند تا با این عارضه رو به رو شویم.
و البته در این شرایط قلب برای برقراری گردش خون در بدن بایست بیشتر از قبل کار کند و همنجاست که ممکن است بیماری های قلبی عروقی به وجود بیاید
این مسئله می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در سلامتی شما شود از جمله بیماری های قلبی عروقی که حتی تهدید کننده جان بیمار نیز هستند.
بسیاری از بیمارانی که با علائم سکته قلبی و یا مشکلات و بیماری های قلبی به مطب مراجعه می کنند در اولین قدم این عارضه را تجربه کرده اند و البته بسیار مهم است که مخصوصا در زمانهایی که فشار خون از حد خطر گذشته است شما بتوانید آن را کنترل کنید زیرا این می تواند منجر به پاره شدن رگها در بدن شما و در نقاط حساسی مانند قلب و مغز شود که نتیجه آن در مغز خونریزی و سکته مغزی و در قلب نیز همین اتفاق است.
فشار خون بالا چیست؟
فشارخون در اکثر مواقع علامت ندارد و بیمار وبا عوارض ان مراجعه میکند پس تا فشارخون اندازه گیری نشود تشخیص داده نمیشود
این مطلب مهم را بخوانید
از آنجایی که افزایش سن و رژیم های غذایی و شرایط سلامتی روحی و فشار های عصبی که بر افراد وارد می شود مواردی هستند که بر روی به وجود آمدن این عارضه تاثیر گذارند و اینها شرایطی غیر قابل پیش بینی نیستند و بعکس بسیار هم شایع هستند پس طبیعتا احتمال ابتلا به فشار خون بالا نیز در افراد بسیار بالاست، اینکه چطور بتوانیم آن را کنترل کنیم و مخصوصا در شرایط حساس به اطرافیان و یا خودمان کمک کنیم بسیار مهم است و این موضوعی است که بنا به اهمیت بالای آن در اینجا با شما صحبت می کنم.
چگونه فشار خون بالا را تشخیص دهیم
اولی قدم برای اینکه بتوانید فشار خون بالا را کنترل کنید تشخیص درست این شرایط است، آیا واقعا شما در این لحظه به فشار خون مبتلا هستید و یا اینکه ممکن است علائم مربوط به بیماری دیگری باشد؟
خوب اگر شما یک فشار سنج داشته باشید و همین طور کسی باشد که بتواند فشار شما را اندازه بگیرد می توانید به راحتی تشخیص دهید ولی در شرایطی که فشار سنج و یا فرد مورد نظر چیست این علائم به شما کمک می کند
علائم فشار خون بالا
- سردرد
- تنگی نفس
- خون دماغ شدن
- دیدن خون در ادرار
- تغییرات در بینایی
- گرگرفتگی
- درد در قفسه سینه
- سرگیجه
- تیره شدن پوست و برافروخته به نظر رسیدن چهره
- سنگینی سر
- تهوع
- وز وز گوش
- غش کردن
- تاری دید
البته این علائم نمی تواند قطعیتی داشته باشد زیرا در موارد زیادی فشار خون بدون علامت در بدن فرد ظاهر می شود شاید سالها شخص متوجه چنین مشکلی نشود و یا حتی این علائم را به مسئله دیگری ارتباط بدهد و نیز این علائم بیشتر در زمانی رخ می دهند که فشار خون بیمار در حد خطرناکی بالا رفته باشد.
با توجه به این موضوعات پس چگونه بفهمیم فشار خون داریم
به شما می گویم، عجله نکنید
بهتر است بدانید چه کسانی ممکن است با فشار خون بالا رو به رو شوند، در اصل ریسک فاکتور های فشار خون بالا چیست و اگر شما جزء این دسته ها هستید با چکاپ های دوره ای و داشتن یک مانیتور بر و دید بر روی وضعیت سلامتی تان می توانید به خوبی شرایط را مدیریت کنید.
این ها افرادی هستند که احتمال بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند و بهتر است با یک متخصص قلب و عروق در ارتباط باشند
هایپرتنشن یا فشار خون بالا در دو گروه دسته بندی می شود، دسته اول بیماران فشار خون پرایمری یا اولیه و دسته دوم بیماران فشار خون ثانویه
فشار خون پرایمری
این دسته جزء افرادی هستند که به واقع هنوز مشخص نیست چرا و چگونه به آن مبتلا می شوند ولی تحقیقاتی که انجام گرفته است مشخص شده شرایط زیر احتمال وقوع آن را افزایش می دهد، به آن فشار خون اساسی هم گفته می شود و همانطور که گفتم به آرامی رخ می دهد
ژنتیک یکی از این عوامل است
در حقیقت کسانی که در بین والدین خودشان فشار خون بالا را تجربه کرده اند احتمال بیشتری در ابتلا به آن دارند، پس اولین دسته از کسانی که باید تحت نظارت دکتر قلب قرار بگیرند همین افراد هستند.
تغییرات فیزیکی
بدن انسان همیشه در حال تغییر است، مثلا ممکن است به خاطر بالا رفتن سنتان مشکلی در کلیه داشته باشید و میزان جذب و یا دفع نمک در بدنتان تغییر کند، این شرایط و تغییرات بدنی می تواند عاملی برای بروز آن باشد
محیط و سبک زندگی
سبک زندگی تاثیر زیادی در کل سلامتی شما دارد، استفاده از غذاهای سلمتر، ورزش کردن، کم کردن استرس به شکل های مختلف، رژیم های درست و عدم چاقی، اینها مهم هستند
اگر سبک زندگی پرخطری را انتخاب کرده اید و احتمالا اضافه وزن پیدا کرده اید بهتر است نیم نگاهی هم بر روی روند فشار خونتان داشته باشید، البته اگر از دسته افرادی هستید که به اصلاح چاق محسوب می شوند این خطر را بیشتر احساس کنید و حتما با متخصص قلب و عروق در ارتباط باشید، بهتر است با کمک همکاران تغذیه یک رژیم غذایی مناسب را انتخاب و سبک زندگی تان را عوض کنید.
علائم فشار خون بالا چیست؟
فشار خون ثانویه
این نوع فشار خون در اثر یک عامل دیگر رخ می دهد، اغلب به شکل سریع رخ می دهد، میزان آن بالاتر از فشار خون اولیه بوده و شرایطی برای رخ داد آن به وجود آمده است
- بیماری کلیوی
- آپنه خواب انسدادی
- بیمارانی با مشکلات قلبی مادرزادی
- مشکلات تیروئیدی
- تاثیر برخی داروهای درمانی
- داروهای مخدر و یا مواد مخدر
- الکل
- مشکلات غده آدرنال
- برخی توموهای غدد درون ریز
برخی دیگر دلایل فشار خون ثانویه عبارتند از
✅ سن
هرچه سن شما بالاتر باشد خطر ابتلا به فشار خون بالا در شما بیشتر است.
✅ سابقه خانوادگی
اگر اعضاى نزدیک خانواده شما فشار خون بالا داشته باشند ، احتمال ابتلاى شما به آن به میزان قابل توجهی افزایش مى یابد. یک تحقیق علمی بین المللی هشت تفاوت شایع ژنتیکی را که ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد، شناسایی کرده است.
✅ دما
یک مطالعه که بر روى ۸۸۰۱ شرکت کننده با سن بیشتر از ۶۵ انجام شده است نشان داده که مقادیر فشارخون سیستولیک و دیاستولیک در طول سال به طور قابل توجهی متفاوت است و براساس توزیع دمای هوای فصلی تغییر مى کنند. وقتی هوا گرم باشد، فشار خون کم تر خواهد بود و وقتی سرد باشد، فشار خون افزایش مى یابد.
✅ زمینه قومی
شواهد نشان می دهد که افراد قوم آفریقایی یا جنوب آسیا در مقایسه با افرادی که عمدتا قفقاز یا بومیان آمریکا هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشارخون بالا هستند .
✅ چاقی و اضافه وزن
افراد دارای اضافه وزن و چاق در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند بیشتر در معرض فشار خون بالا هستند.
✅ برخی جنبه های جنسیتی
به طور کلی، فشار خون بالا در مردان بالغ بیشتر از زنان بالغ است. با این حال، پس از ۶۰ سالگى هر دو جنس به طور مساوی حساس هستند.
✅ عدم فعالیت فیزیکی
ورزش نکردن ، و همچنین داشتن یک شیوه زندگی بدون فعالیت، باعث افزایش فشار خون می شود.
✅ سیگار کشیدن
سیگار کشیدن باعث تنگ شدن عروق خونی و ابتلا به فشار بالا می شود. همچنین سیگار مقدار اکسیژن خون را کاهش می دهد، بنابراین ضربان قلب به سرعت جبران می شود و باعث افزایش فشار خون می شود.
✅ مصرف الکل
به گفته محققان، افرادی که به طور منظم الکل مصرف مى کنند فشار خون سیستولیک بالاترى نسبت به افرادی که الکل مصرف نمی کنند دارند . آنها دریافتند که فشار خون سیستولیک افراد الکلى حدود ۷ میلی متر جیوه بالاتر از افراد دیگر است .
✅ مصرف زیاد نمک
محققان گزارش داده اند جوامعى که مردم آن نمک کم ترى می خورند فشار خون پایین ترى دارند .
✅ رژیم غذایی با چربی بالا
بسیاری از متخصصان سلامت می گویند که رژیم غذایی با چربی بالا باعث افزایش احتمال بالا می شود. با این حال، اکثر متخصصین تغذیه بر این نکته تأکید دارند که مشکل میزان چربی مصرفى نیست بلکه نوع چربی است.
چربی های گیاهی مانند آوکادو، دانه ها ، روغن زیتون و روغن هاى امگا برای شما مفید هستند. چربی های اشباع شده، که در غذاهای حیوانی و همچنین چربی های ترانس وجود دارند، برای شما مضر است.
✅ استرس ذهنی
مطالعات مختلف شواهد قانع کننده ای ارائه داده اند مبنی بر اینکه استرس ذهنی، به ویژه طولانی مدت، می تواند تاثیر جدی بر فشار خون داشته باشد.
✅ دیابت
افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر ابتلا به فشار خونِ بالا هستند. در میان افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، قند خون بالا یک عامل خطر برای فشار خون بالا است – کنترل موثر قند خون با انسولین، خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش می دهد.
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ در معرض خطر ابتلا به فشار خونِ بالا به علت قند خون بالا و همچنین عوامل دیگر مانند اضافه وزن و چاقی، داروهای خاص و برخی بیماری های قلبی عروقی هستند.
✅ پسوریازیس
بر اساس مطالعه ای که ۷۸۰۰۰ زن را به مدت ۱۴ سال دنبال کرد، دریافتند که داشتن پسوریازیس با افزایش خطر ابتلا به فشار خونِ بالا و دیابت مرتبط است. پسوریازیس یک وضعیت سیستم ایمنی است که بر روی پوست به صورت ضخیم شدن و پچ هاى قرمز رنگ ظاهر می شود.
✅ بارداری
خطر ابتلا به فشار خون بالا در زنان باردار بیشتر است . فشار خون بالا شایع ترین مشکل پزشکی است که در دوران بارداری رخ می دهد و ۲ تا ۳ درصد از همه حاملگی را پیچیده می کند.
بیماران نارسایی کلیه، بیمارانی که با دیابت رو به رو شده اند در اولویت ویزیت قلب هستند، حتما و به شکل دوره ای تحت نظارت قرار بگیرید
آیا بالا بودن یکبار فشار خون نشان دهنده ابتلا به فشار خون بالا است
به واقع خیر
اگر شما در طول روز فشار خونتان را چک کنید متوجه تغییرات آن در طول زمان می شوید، برخی زمانهاوجود استرس، غذایی که می خورید، فعالیتهایی که می کنید و غیره بر روی سطح فشار خون اثر می گذارد، اگر شما به پرفشاری مبتلا شوید یکبار نه بلکه در یک بازه زمانی پزشک کنترل می کند و اگر در بین این مدت زمان همچنان با فشار بالا رو به رو باشید احتمالا به پرفشاری خون مبتلا شده اید.
و البته پزشک لازم است تا مواردی را بررسی کند تا شرایط زیربنایی به وجود آمده برای فشار خون بالا را کنترل کند
- آزمایش ادرار
- غربالگری کلسترول خون و دیگر آزمایشات خونی
- EKG یا نوار قلب
- سونوگرافی قلب و کلیه ها
فشار خون بالا چند است
فشار خون نرمال برای افراد عدد ۱۲ بر روی ۸ است، بر اساس آنچه انجمن قلب آمریکا اعلام کرده است اگر عدد فشار خون از ۱۴ بر روی ۹ بالاتر باشد علامت فشار خون بالاست و افراد با فشار ۱۸ بر روی ۱۰ در سطح خطر بوده و بایست حتما به پزشک مراجعه کنند
این ها مواردی هستند که برای تشخیص فشار خون با آن رو به رو می شوید.
درمان فشار خون بسیار مهم است زیرا اگر این عارضه درمان نشود احتمال آنکه بیماری های شدیدتر و خطرناک تری را پشت سر بگذارید بسار زیاد است و البته دکتر قلب در حین آزمایشاتی که برای تشخیص قطعیت و دلایل فشار خونتان انجام می دهد احتمالا درمان را نیز شروع می کند.
این مقاله را به دلیل اهمیت بالایی که برای بیماران دارد و از همه آنها می خواهم که حتما مطالعه کنند در دو قسمت نوشتم برای خواندن قسمت دوم بر روی ادامه مطب کلیک کنید.
ادامه مطلب درباره روشهای کاهش فشار خون
فشار خون بالا اگر درمان یا کنترل نشود، می تواند مشکلات بسیاری را به همراه داشته باشد. این شرایط شامل نارسایی قلبی، از دست دادن بینایی، سکته ، و بیماری کلیوى است.
دکتر محسن صادقی قهرودی استادیار دانشگاه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی و والوپلاستی
