آنژیوگرافی قلب و یا کاتتریزاسیون قلبی یک فرآیند تصویربرداری است که به پزشک اجازه می دهد عروق کرونری قلب شما را ببیند تا بتواند بیماری های شریان کرونری را تشخیص دهد. همچنین این روش میتواند برای اندازه گیری فشار درون حفرات قلبی و بررسی عملکرد قلب استفاده شود. در این مقاله سعی شده است تا مطالب مفیدی درباره ی مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در اختیار شما قرار گیرد.
مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در خانه
۱- از ناحیه ورود کاتتر مراقبت کنید
ممکن است آنژیوگرافی قلب از طریق شریان فمورال که در کشاله ران واقع است (در عمق ران شما) و یا از طریق شریان رادیال که در بازوی شما است، انجام بگیرد. وقتی شما به خانه می روید، روی محل ورود کاتتر پانسمان (بانداژ) خواهد بود. برای مراقبت از محل زخم موارد زیر را رعایت کنید.
- صبح روز بعد، ممکن است پانسمان آن را باز کنید. آسان ترین راه برای انجام این کار هنگام دوش گرفتن است، پانسمان را بگیرید، آن را مرطوب کنید و بازش کنید.
- بعد از باز کردن پانسمان، آن ناحیه را با چسب زخم بپوشانید. طبیعی است که ناحیه ورود کاتتر برای چند روز سیاه و کبود شود. همچنین ممکن است آن ناحیه کمی متورم و صورتی شود، و ممکن است برآمدی کوچکی در آن ناحیه ایجاد شود.
- حداقل روزی یک بار محل ورود کاتتر را با آب و صابون بشویید. دستتان یا حوله را به آب صابون آغشته کنید، و به آرامی آن ناحیه را بشویید، محل ورود را نسایید.
- بجز هنگام حمام کردن، آن ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید.
- در محل زخم از کرم ها، لوسیون ها و دیگر روغن استفاده نکنید.
- تا یک هفته بعد از فرآیند، حمام نکنید، سونا مرطوب و جکوزی نروید و در استخر یا دریاچه شنا نکنید.
۲- فعالیت های بدنی و ورزش بعد از آنژیوگرافی
پزشکتان به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید به فعالیت هایتان بازگردید. درکل، نیاز است که در طول دو روز ابتدایی که به خانه می روید استراحت کنید. میتوانید انتظار داشته باشید که روز بعد از فرآیند احساس خستگی و ضعف داشته باشید. اطراف خانه تان قدم بزنید و سعی کنید در طول روز استراحت کنید.
مطلب مرتبط: ورزش های ساده بعد از استنت گذاری
۳- مراقبت های بعد از آنژیوگرافی از طریق شریان فمورال (کشاله ی ران)
- در سه چهار روز ابتدایی پس از کاتتریزاسیون در هنگام اجابت مزاج زور نزنید تا از خون ریزی در محل ورود کاتتر پیشگیری کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین (بیشتر از ۵ کیلو) و هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین در ۵ تا ۷ روز ابتدایی پس از فرآیند خودداری کنید.
- در پنج روز ابتدایی پس از فرآیند از شرکت در فعالیت های سنگین خودداری کنید. این فعالیت ها شامل ورزش، دویدن، گلف بازی کردن، تنیس بازی کردن و بولینگ هستند.
- ممکن است در صورت نیاز بتوانید از پله ها بالا روید، اما بالا رفتن و پایین آمدنتان باید خیلی آرام تر از حالت معمول باشد.
- در هفته نخست بعد از فرآیند به تدریج فعالیتتان را بیشتر کنید تا به میزان فعالیت های طبیعیتان برسید.
۴- مراقبت های بعد از آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال (بازو)
- تا دو روز بعد از فرآیند در فعالیت های سنگین شرکت نکنید. این فعالیت ها شامل ورزش، دویدن، گلف بازی کردن، تنیس بازی کردن و بولینگ هستند.
- بعد از فرآیند به تدریج فعالیتتان را بیشتر کنید تا در مدت دو روز به میزان فعالیت های طبیعیتان برسید.
مطلب مرتبط: آنژیوگرافی از راه دست
۵- رانندگی کردن بعد از آنژیوگرافی
درمورد رانندگی بعد از آنژیوگرافی موارد زیر توصیه می شود:
- بعد از آنژیوگرافی: تا ۳ روز رانندگی نکنید
- بعد از آنژیوپلاستی برنامه ریزی شده: تا یه هفته رانندگی نکنید
- اگر شما دچار حمله قلبی شدید، رانندگی کردن مجدد شما بستگی به آن دارد که عضلات قلبتان چقدر خوب خون را پمپ کنند. اگر پمپ کردن خون به دلیل حمله قلبی ضعیف شده باشد، تا چهار هفته نباید رانندگی کنید. اگر آسیب جدی به پمپاژ خون شما وارد نشده باشد، ممکن است بعد از آن بتوانید یک هفته بعد رانندگی کنید. پزشکتان توصیه های لازم را به شما خواهد گفت.
اگر شما راننده ماشین سنگین هستید، ممکن است برای رانندگی نیاز به تایید داشته باشید.
۶- مصرف داروهای لازم
- لطفا قبل از رفتن به خانه داروهایتان را به همراه پزشکتان بررسی کنید. از پزشکتان بپرسید که آیا نیاز است داروهایی که از قبل استفاده میکرده اید را ادامه دهید یا خیر.
- اگر به دیابت دچار هستید، ممکن است پزشکتان داروهای شما را برای یک یا دو روز ابتدایی بعد از فرآیند تنظیم کند. لطفا از پزشکتان درمورد هرگونه استفاده خاص از داروهای دیابت خود بپرسید.
- وابسته به نتایج تصویربرداری شما، ممکن است پزشکتان داروهای جدیدی برای شما تجویز کند. لطفا اطمینان پیدا کنید که متوجه شده اید چه دارویی نیاز است باید بعد از فرآیند مصرف کنید و مقدار آن را نیز می دانید.
۷- سفر هوایی برای بیماران آنژیوگرافی
گرچه درکل، پرواز طولانی مدت بعد از آنژیوگرافی یا آنژوپلاستی توصیه نشده است، اما بیشتر افراد برای پرواز نباید مشکلی داشته باشند. به تمام مسافران توصیه شده است که درمورد شرایط فردی خود به پزشکشان صحبت کنند.
توصیه های کلی برای سفر بدون خطر با هواپیما به شرح زیر است:
۱- بعد از آنژیوگرافی یا آنژیوپلاستی معمول، ممکن است بعد از دو روز بتوانید پرواز کنید.
۲- بعد از حمله قلبی بدون عارضه، ممکن است ۳ تا ۱۰ روز بعد بتوانید پرواز کنید.
۳- بعد از حمله قلبی جدی تر یا عارضه دار، پروازتان را ۴ الی ۶ هفته به تعویض بیاندازید.
مطلب مرتبط: سفر هوایی برای بیماران آنژیوپلاستی
۸- مصرف مایعات
برای دفع ماده کنتراست (ماده ی حاجب) حتما روزی ۸ تا ۱۰ لیوان مایعات شفاف (آب توصیه شده است) بنوشید.
مطلب مرتبط: تغذیه بعد از آنژیوگرافی
۹- بازگشت به کار بعد از آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی
بازگشت به کارتان بستگی به شغل شما دارد. درکل، ممکن است سه روز بعد از آنژیوگرافی بتوانید به شغلتان بازگردید، و همچنین یک هفته بعد از آنژیوپلاستی ساده. اگر دچار حمله قلب شده باشید احتمالا نیاز است ۴-۶ هفته کار نکنید.
برای شما مهم است که به شیوه زندگی سالم برای قلب روی آورید. تیم مراقبتی شما میتواند برای رسیدن به اهدافتان به شما کمک کند، اما این به خودتان بستگی دارد که داروهایتان را طبق دستور مصرف کنید، تغییراتی در رژیم غذاییتان اعمال کنید، سیگار را ترک کنید، به صورت منظم ورزش کنید، در ویزیت های پیگیرانه شرکت کنید و یک عضو فعال در تیم درمانی باشید.
اگر دچار درد قفسه سینه شدیم چه کنیم؟
مهم است به یاد داشته باشید که درد قفسه سینه همیشه مربوط به قلب نیست. در هر حال، هر علامتی از ناراحتی در قفسه سینه باید جدی گرفته شود و اقدامات زیر صورت گیرید:
- کاری که انجام می دهید را متوقف کنید، استراحت کنید و سعی کنید آرام باشید.
- اگر اسپری گلیسیرین تری نیترات (GTN) دارید، دو پاف زیر زبانتان بزنید و ۵ دقیقه صبر کنید. در صورت نیاز سه بار این کار را تکرار کنید (درکل ۶ پاف در ۱۵ دقیقه).
با این وجود اگر درد از بین نرفت، یا اگر همچنان تپش قلب یا احساس کسالت، تنگی نفس یا سرگیجه داشتید، با اورژانس تماس بگیرید.
دکتر صادقی قهرودی متخصص قلب و عروق و فلوشیپ فوق تخصصی آنژیوپلاستی
