ابلیشن قلبی یا سوزاندن رگ قلب فرایندی است که می تواند مشکلات ضربانی قلب (آریتمی ها) را تصحیح کند. این روش به وسیله زخم کردن یا تخریب بافتی درون قلب اثر می کند که سبب ایجاد یا تقویت یک ضربان غیر عادی می شود. در برخی موارد، ابلیشن قلبی از ورود سیگنال های الکتریکی غیر عادی به قلب جلوگیری کرده و به همین ترتیب سبب توقف آریتمی می شود.
معمولا در ابلیشن قلبی لوله هایی دراز و منعطف (کاتتر) به شریان یا وریدی در کشاله ران وارد شده و تا قلب هدایت می شوند. این لوله ها جهت اصلاح بافت هایی از قلب که سبب ایجاد آریتمی شده اند، انرژی را به شکل گرما یا سرمای زیاد به آن ها می رسانند. ابلیشن قلبی گاهی اوقات از طریق جراحی قلب باز نیز انجام می شود. با این حال، این روش اغلب با استفاده از کاتتر ها انجام می شود تا کم تهاجم تر شده و دوران بهبود پس از عمل نیز کوتاه گردد، در ادامه روش های سوزاندن قلب را از زبان دکتر قلب بخوانید
انواع روش های سوزاندن قلب
- ابلیشن فلوتر (ضربان تند) دهلیزی
- جدا سازی (ایزولاسیون) ورید ریوی
- ابلیشن تاکی کاردی فوق بطنی
- ابلیشن تاکی کاردی بطنی
چرا این عمل انجام می شود؟
ابلیشن قلبی یا سوزاندن رگ قلب فرایندی است که برای اصلاح مشکلات ضربانی قلب استفاده می شود. در هنگام تپش قلب، پالس های الکتریکی منقبض کننده باید مسیر های دقیقی را درون قلب طی کنند. هر گونه اختلال در این پالس ها می تواند سبب غیر عادی شدن ضربان قلب یا آریتمی شود. گاهی اوقات می توان این ناهنجاری های ضربانی را به وسیله ابلیشن قلبی درمان کرد.
ابلیشن معمولا به عنوان گزینه اول درمانی استفاده نمی شود. ابلیشن یک گزینه درمانی برای افرادی است که:
دارو قادر به درمان آریتمی آن ها نیست.
عوارض جانبی جدی را در اثر استفاده از دارو های درمانی آریتمی تجربه کرده اند.
به انواع مشخصی از آریتمی مبتلا هستند که به خوبی به ابلیشن جواب می دهند. از جمله این موارد می توان به تاکی کاردی فوق بطنی و سندرم ولف پارکینسون وایت اشاره کرد. در معرض خطر بالای عوارض آریتمی مانند حمله قلبی ناگهانی قرار دارند.
خطرات سوزاندن رگ قلب
سوزاندن قلب خطر ابتلا به عوارضی از جمله موارد زیر را به همراه دارد:
- خونریزی یا عفونت در محلی که کاتتر وارد می شود.
- آسیب دیدن عروق خونی که احتمال دارد کاتتر در مسیر خود به سمت قلب به آن ها آسیب زده باشد.
- سوراخ شدن قلب
- آسیب به دریچه های قلبی
- آسیب به سیستم الکتریکی قلب که می تواند سبب بدتر شدن آریتمی شده و جهت تصحیح آن نیاز به ضربان ساز باشد.
- ایجاد لخته خونی در پا ها یا ریه ها (ترومبوز وریدی)
- سکته مغزی یا حمله قلبی
- تنگ شدن ورید هایی که خون را بین قلب و ریه ها جا به جا می کنند. (استنوزیس ورید های ریوی)
- آسیب به کلیه ها در اثر رنگ استفاده شده در این عمل
- در موارد نادر، مرگ
بیمار باید جهت اطلاع از مناسب بودن این فرایند برای خود، در ارتباط با خطرات و مزایای سوزاندن رگ قلب با پزشک خود مشورت کند.
چگونگی آماده شدن
پزشک بیمار را ارزیابی کرده و می تواند به منظور ارزیابی وضعیت قلبی او انجام چندین آزمایش را توصیه کند. پزشک در ارتباط با خطرات و مزایای ابلیشن قلبی با بیمار خود صحبت خواهد کرد. لازم است که فرد از شب قبل از عمل از خوردن و نوشیدن اجتناب کند. در صورتی که فرد هر گونه دارویی را مصرف می کند باید از پزشک خود راجع به ادامه دادن مصرف آن ها قبل از عمل سوال کند.
در صورت نیاز به انجام هر گونه موارد دیگر قبل یا بعد از عمل، پزشک آن ها را برای بیمار شرح خواهد داد.
در برخی موارد، به بیمار توصیه می شود که مصرف دارو های درمان کننده آریتمی قلب را چند روز قبل از عمل قطع کند.
در صورتی که بیمار دستگاهی مانند یک ضربان ساز یا دفیبریلاتور در قلب خود داشته باشد باید پزشک خود را از این موضوع مطلع سازد تا در صورت نیاز احتیاط هایی ویژه رعایت شوند.
موارد مورد انتظار
در حین ابلیشن قلبی
این عمل در بیمارستان انجام می شود. قبل از شروع عمل، یک متخصص خطی وریدی (سرم) به ساعد یا دست بیمار متصل کرده و به بیمار یک داروی آرام بخش داده می شود تا به آرام سازی او کمک کند. در برخی شرایط، جهت قرار دادن بیمار در وضعیتی شبیه به خواب به جای داروی آرام بخش به او بیهوشی عمومی داده می شود. نوع ماده بیهوشی که بیمار دریافت می کند به وضعیت شخصی او بستگی دارد.
پس از این که داروی آرام بخش تاثیر خود را بر جای گذاشت، پزشک یا یک متخصص دیگر یک ناحیه کوچک را در نزدیکی وریدی در کشاله ران، گردن یا ساعد دست بی حس می کند. پزشک سوزنی را به درون آن ورید وارد کرده و سپس لوله ای (غلاف یا شیت) را از طریق این سوزن درون آن رگ جای می دهد. پزشک کاتتر ها را از طریق شیت وارد کرده و به نقاط مختلفی از قلب هدایت می کند.
همچنین، احتمال دارد که او یک رنگ را به درون کاتتر تزریق کند. این رنگ به تیم درمان کمک می کند با استفاده از تصویر برداری اشعه ایکس عروق خونی و قلب را ببینند. کاتتر ها الکترود هایی در نوک خود دارند که می توانند برای ارسال پالس های الکتریکی به قلب و همچنین ثبت فعالیت الکتریکی آن استفاده شوند. این فرایند که در آن، جهت تعیین علت آریتمی از تصویر برداری و دیگر آزمایش ها استفاده می شود تحت عنوان آزمایش الکترو فیزیولوژی (EP) خوانده می شود. آزمایش الکترو فیزیولوژی معمولا قبل از سوزاندن رگ قلب و برای تعیین موثر ترین راه درمان آریتمی استفاده می شود.
تامین انرژی استفاده شده در فرایند
هنگامی که بافت غیر عادی قلب که سبب ایجاد آریتمی شده بود شناسایی می شود، پزشک نوک کاتتر ها را به سمت ناحیه بافت غیر عادی قلب نشانه می گیرد. انرژی از طریق نوک کاتتر ها جهت ایجاد یک جای زخم یا تخریب آن بافت منتقل می شود.
در برخی موارد، ابلیشن سیگنال های الکتریکی را که از قلب می گذرند مسدود می کند تا ضربان غیر عادی را متوقف کرده و سیگنال ها را قادر سازد تا به جای آن در مسیر درست حرکت کنند. انرژی استفاده شده در این فرایند می تواند از موارد زیر تامین شود:
- سرمای بسیار زیاد (کرایو ابلیشن)
- گرما (امواج رادیویی)
- لیزر ها
ابلیشن قلبی معمولا ۳ تا ۶ ساعت به طول می انجامد، اما عمل های پیچیده می توانند بیشتر از این زمان نیز طول بکشند.
در حین این فرایند، این احتمال وجود دارد که بیمار در هنگام حرکت کردن کاتتر در قلب خود و همچنین هنگام انتقال انرژی به قلب مقداری احساس ناراحتی کند. در صورتی که بیمار هر گونه درد شدید یا تنگی نفس را تجربه می کند باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارد.
پس از ابلیشن قلبی
پس از این فرایند، جهت جلوگیری از خونریزی در محل ورود کاتتر و همچنین داشتن استراحتی ۴ تا ۶ ساعته بیمار به محیط ریکاوری (بهبودی) برده می شود. برای تحت نظر گرفتن عوارض این عمل ضربان قلب و فشار خون بیمار به طور مداوم پایش می شوند.
بسته به وضعیت بیمار، ممکن است او بتواند در همان روز عمل مرخص شده و یا نیاز داشته باشد تا در بیمارستان بماند. در صورتی که او در همان روز مرخص شود باید با یک نفر هماهنگ کند تا پس از عمل او را به خانه برساند. احتمال دارد که فرد پس از عمل مقداری درد را تجربه کند اما این درد به مدتی بیش از یک هفته دوام نخواهد داشت. معمولا، فرد ظرف چند روز پس از ابلیشن قلبی قادر به بازگشت به فعالیت های عادی خود خواهد بود.
نتایج
با این که سوزاندن رگ قلب می تواند با موفقیت همراه باشد اما برخی افراد نیاز به انجام دوباره این فرایند دارند. همچنین، ممکن است حتی پس از انجام ابلیشن قلبی، فرد مجبور به مصرف دارو باشد. ممکن است فرد جهت سالم نگه داشتن قلب خود نیاز به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود باشد. این تغییرات مخصوصا در پیشگیری یا درمان بیماری هایی موثر است که سبب ایجاد یا بدتر شدن آریتمی می شوند. از جمله این بیماری های می توان به فشار خون بالا اشاره کرد.
احتمال دارد پزشک انجام موارد زیر را به بیمار خود توصیه کند:
کاهش استفاده از نمک که می تواند به کاهش فشار فشار خون کمک کند.
- افزایش فعالیت های فیزیکی
- ترک سیگار
- اجتناب از نوشیدن الکل
- مصرف غذا های مناسب برای سلامت قلب
- حفظ وزنی متناسب
- مدیریت احساسات قوی از جمله عصبانیت