نوار قلب ( EKG یا ECG) چیست
دستگاه الکتروکاردیوگرام یا همان نوار قلب وسیله ای است که می تواند سیگنال های قلب شما را دریافت و آن را ثبت نماید، این پروسیچر یک تست معمول برای سنجش عملکرد قلب و تعداد و شدت ضربان قلب است که در موقعی های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، نوار EKG علاوه بر بیمارستان ها و برخی مطب ها در آمبولانس و نیز اتاق های عمل نیز موجود است. اگر شما در سن میانسالی هستید احتمالا تا کنون نوار قلب را دیده اید و با آن آشنا هستید، ولی اینکه یک نوار EKG چه چیزی را نشان می دهد ؟
در چه شرایطی دکتر قلب تصمیم می گیرد تا از شما نوار بگیرد و یا اینکه در چه شرایطی نوار ای کی جی سیگنالهای غیرطبیعی دارر و باید نگران آن شویم مطالبی است که در این مقاله آورده ایم.گرچه تفسیر نوار قلب به تخصص پزشک متخصص قلب نیاز دارد و به هیچ عنوان نمی توان بدون ساعتها آموزش و تخصص چنین مسئله ای را برآورده کرد، با اینحال در این مقاله به بیانی ساده خواهیم گفت که نوار قلب چیست و چگونه تفسیر می شود
برای اینکه بدانید نوار قلب چه می گوید نگاهی به شکل زیر بیاندازید
به این شکل نگاه کنید، سه موج در آن مشاهده می کنید
موج p : فعالیت قلب در دهلیز ها را نشان می دهد و نشان دهنده انقباض دهلیز ها است، این موج به طور معمول قرینه و به شکل صاف استموج
QRS : نشان دهنده انقباض بطن ها در قلب
موج T : نشان دهنده استراحت دهلیزها در حقیقت قلب یک پمپ الکتریکی دو مرحله ای است که میزان پالسهای الکتریکی آن از روی پوست قابل اندازه گیری است و علاوه بر اینکه میزان قدرت و ضربان قلب را نشان می دهد می تواند به طور غیر مستقیم نشان دهنده میزان جریان خون عضلات قلب نیز باشدپالس های الکتریکی منتشر شده در سطح پوست توسط الکترود هایی که به قفسه سینه چسبانده می شود دریافت و به شکل یک نمودار الکتروکاردیوگرام بر روی کاغذ چاپ می شود.
عملکرد قلب بر روی نوار قلب و امواج آن
همانطور که گفته شد الکترودها در زمان انقباض بطن ها و پمپاژ خون و نیز استراحت و انقباض دهلیز ها اطلاعاتی را بر روی نوار الکتروکاردیوگرام به پزشک می دهند، متخصص قلب از طریق تفسیر نتایج الکتروکاردیوگرام به شرایط قلب پی می برد. این شرایط عبارتند ازسرعت یا ریت : اشاره به میزان ضربان قلب در دقیقه دارد، یک قلب معمولی ضربانی بین ۵۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه را تجربه می کند، ضربان کمتر از ۵۰ نشان دهنده ضربان کم بوده و به آن برادی کاردی گفته می شود، ضربان بیشتر از ۱۰۰ را ضربان بیشتر یا به اصطلاح تاکی کاردی و تپش قلب می گوییم.
ریتم : نشان دهنده نوع ضربان قلب است، ریتم های مختلفی در ضربان قلب مطرح می شود که توسط نوار قلب نشان داده می شوند، برخی از ریتم ها خطرآفرین نیستند ولی برخی به طور بالقوه خطرناک محسوب می شوند و در مواردی ریتم خطرناک باعث ایست قلب و مرگ ناگهانی می شود.
برخی از انواع ریتم ها در نوار قلب عبارتند از
- ریتم سینوسی عادی
- تاکی کاردی سینوس
- برادی کاردی سینوس
- فیبریلاسیون دهلیزی
- شکاف دهلیزی
- تاکی کاردی بطنی
- فیبریلاسیون بطنی
به طور اجمالی در اینجا می گویم که آریتمی های قلبی (ریتم نادرست) خطرناک از جمله آریتمی های تاکی کاردی و یا آریتمی های برادی کاردی هستند که باعث می شوند میزان خون ورودی به عضلات تحت تاثیر قرار بگیرد و مثلا کاهش ناگهانی خون در مغز باعث از بین رفتن بافت مغزی شود که در اثر برادی کاردی و در چند ثانیه قابل به وقوع پیوستن است.
همچنین از جمله آریتمی های خطرناک قلبی، آن دسته از ریتمهای شروع شونده از بطن هستند، در صورتی که دکتر قلب در الکتروکاردیوگرام شاهد آریتمی های قلبی باشد باید به اقدامات ررمانی و یا تشخیصی بعری بپردازد چرا نوار قلب انجام می شود ECG همان طور که در بالا گفته شد داده های مهمی از حمله سرعت ضربان قلب و اینکه بفهمد یک موج چقدر طول می کشد تا از یک سمت قلب به سمت دیگر برود که نشان دهنده کند بودن و یا شدت ضربان قلب است و دوم با اندازه گیری ریتم و شدت ضربان قلب متوجه شود که یک قسمتی از قلب بزرگ شده است و یا در حال فعالیت بیش از حد است.
عوارض EKG
ECG یک عمل کاملا ایمن بوده و هیج پالس الکتریکی وارد بدن بیمار می شود و تنها پالس های الکتریکی بدن بیمار را ثبت می کند بنابراین شامل عوارض نمی شود و یک پروسیچر عالی برای شرایطی است که پزشک می خواهد از وضعیت بیمارش اطلاع پیدا کند.
نوار قلب را کجا انجام می دهند ( نوار قلب در تهران )
اکثر متخصصان قلب در مطب هایشان دستگاه نوار قلب را داشته و برای بررسی شرایط بیمارشان از آن استفاده می کنند، علاوه بر این دستگاه در پایگاههای اورژانس، آمبولانس ها و بیمارستان نیز هست و در شرایط مختلف و اورژانس بیماران می توانند برای انجام تست نوار قلب به نزدیکترین مرکز نوار قلب مراجعه کنند.
آیا تنها ای کی جی برای فهمیدن شرایط بیمار کافی است
نوار قلب با اینکه یک تست تشخیصی عالی و یک ملاک اولیه خوب برای پزشک محسوب می شود ولیکن این تنها تستی نیست که اگر بیمار در شرایط اضطراری قرار بگیرد بایست انجام شود، برخی دیگر تست ها از جمله سیتی آنژیو قلب و یا آنژیوگرافی قلب و در موارد بحرانی تر آنژیوپلاستی کاری است که ممکن است پزشک برای تشخیص بهتر و یا درمان گرفتگی انجام دهد که البته آنژیوپلاستی و انژیوگرافی در بیمارستان و توسط پزشک فوق تخصص انجام می شوند. و اینکه چه کسانی ممکن است به آنژوگرافی قلب نیاز داشته باشند مطلبی است که در مقاله زیر آورده ایم، اگر با مشکلات قلب رو به رو هستید و یا کسی در اطرافتان هست که با چنین مشکلاتی رو به رو است توصیه می کنم حتما این مطلب را بخوانید.
