دکتر صادقی قهرودی
متخصص قلب و عروق ، آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی

درمان فشار خون بالا

چگونه فشار خون بالا را درمان کنیم

بالا رفتن فشار خون حالتی آزاردهنده است که با ایجاد علائم و خطرات برای بیمار می تواند وضعیتی اورژانسی به وجود بیاورد ولی چگونه می توانیم تشخیص بدهیم علائم ما علائم فشار خون بالا است و چگونه باید فشار خون بالا را درمان کنیم ؟ موضوعی که در این مقاله می خوانیم درباره فشار خون بالا و نحوه درمان آن است.

فهرست موضوعات

اندازه گیری فشار خون در شرایط مختلف

برای اندازه گیری فشار خون پزشک از یک دستگاه فشار سنج بادی استفاده می کند و آن را به دور بازوی بیمار پیچیده و با کمک پمپ باد دستگاه کیسه را باد می کند و پس از آن فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را اندازه می گیرد

عدد فشار خون اول عدد فشار سیستولیک و عدد دومی عدد دیاستولیک است، حد طبیعی این اعداد به طور معمول ۱۲ برای عدد بالا و ۸ برای عدد پائین است، می توان عدد فشار خون را در چهار درجه کلی دسته بندی کرد

هر دو عدد فشار خون در اندازه گیری مهم هستند ولی از سن ۵۰ سالگی به بعد عدد سیستولیک مهمتر از عدد دیاستولیک است، در افراد بالای ۶۵ سال به طور معمو یک نوع فشار خون ایجاد می شود که در آن دیاستولیک همچنان در عدد ۸ و سیستولیک عدد ۱۳ و یا بالاتر از آن قرار می گیرد، نوعی فشار خون معمول در بین افراد بالای ۶۵ سال

گرچه فشار خون در طول روز متفاوت است و ممکن است شما در ساعات اولیه روز عدد فشار خونتان با ساعات پایانی روزتان متفاوت باشد، پزشک برای در نظر گرفتن شرایط شما در سه یا چند جلسه این عدد را اندازه گیری می کند و به جمع بندی شرایط فشار خون شما می رسد.

همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد تا فشار خونتان را در خانه اندازه بگیرید تا نسبت به شرایط اشراف بهتری داشته باشد، مانیتورینگ فشار خون بالا یا آمبولاتوری نیز از دیگر مواردی است که به عنوان یک روش در ثبت فشار خون به کار گرفته میشود که البته در تمامی مراکز فشار خون معمول نیست.

اگر فشار خون بالا باشد

زمانی که پزشک مطمئن شود شما دچار شرایط فشار خون هستید ابتدا به بررسی شرایط و تاریخچه پزشکی تان می پردازد و در کنار آن برخی دیگر بررسی ها از جمله آزمایش ادرار، آزمایش خون، نوار قلب و میزان کلسترول انجام می شود تا به علت ایجاد فشار خون پی ببرد (به مقاله علائم فشار خون بالا مراجعه کنید)

درمان فشار خون بالا

اولین مسئله ای که در درمان فشار خون بالا باید در نظر گرفته شود تغییر سبک زندگی است، تغییر سبک زندگی در درازمدت می تواند به کنترل فشار خون منجر شود از جمله موارد مهمی که باید در نظر گرفته شود

  • مصرف غذاهای سلامت ، غذایی که با نمک کمتری طبخ شود
  • نوشیدنی های الکلی مصرف نکنید و یا مصرف آن را محدود کنید (در مورد این نوشیدنی ها اگر استفاده می کرده اید حتما با دکترتان صحبت کنید)
  • اگر وزنتان بالاست وزنتان را کم کنید و تناسب اندامتان را حفظ کنید
  • ورزش منظم داشته باشید.

ولی در بیماران فشار خون و برای درمان تنها تغییر سبک زندگی کافی نیست و ممکن است لازم باشد دارو مصرف کنید.

نحوه درمان فشار خون بالا به بدن و شرایط بیمار بستگی دارد

  • سن بیمار بالای ۶۵ سال است
  • سن بیمار کمتر از ۶۵ سال است ولی در معرض خطر بیماری های قلبی می باشد
  • بیماری هایی مانند دیابت، مشکلات کلیوی و یا بیماری های شریان کرونری

داروهای مورد مصرف در درمان فشار خون دقیقا وابسته به این است که بیمار در چه شرایطی از نظر سلامتی قرار گرفته است برخی داروها اینجا گفته شده

درمان فشار خون بالا

داروهای درمان فشار خون بالا

مدرهای تیازیدی یا دیورتیک‌های تیازیدی

مانند هیدروکلرتیازید و کلرتالیدون که موجب افزایش سطح سدیم و در نتیجه آن افزایش ادرار کمک می کند، افزایش حجم ادرار با کم کردن حجم پلاسما باعث کاهش فشار برون دهی خون از قلب و در نتیجه کاهش فشار خون می شود.

این نوع دارو به طور معمول انتخاب اول برای درمان فشار خون است ولی همیشه اینطور نیست و ممکن است انتخاب های بعدی با توجه به شرایط بیمار در اولویت قرار بگیرند.

این داروها علاوه بر اینکه در درمان فشار بالا به کار گیری می شوند به این دلیل که با کاهش سطح کلسیم ادرار می توانند از تشکیل سنگ های کلیوی جلوگیری کنند در این بیماران هم استفاده می شوند، در ادم و آسیب های ناشی از سیروز کبدی نیز از این دارو ها استفاده می شود.

بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین

این بازدارنده ها با مهار تولید و کنترل عملکرد آنژیوتانسین ۲ در درمان فشار خون بالا کاربرد دارد، آنژیوتانسین دو یک عامل قوی انقباض عروقی به خصوص شریان هاست و نیز موجب احتباس آب و سدیم از راههای مختلف می شود، در نتیجه عملکرد این آنزیم افزایش فشار خون است، بنابراین برای کاهش فشار خون استفاده از مهار کننده های این آنزیم کمک کننده است. کاپتوپریل و آنالاپریل از جمله این مهار کننده ها هستند که در مهار آنزیم های مبدل به کار می رود و داروههایی مانند لوزارتان و والزارتان که عملکرد آنزیم را کنترل می کند.

این آنزیم در دو مرحله در بدن تولید می شود اول آنژیوتانسینوژن که در کبد ساخته می شود و هورمون رنین آن را به آنژیوتانسین ۱ تبدیل می نماید، در مرحله بعد آنزیم مبدل آن را به آنژیوتانسیون ۲ تبدیل می کند.

در بیماری های مرمن کبدی به نظر می رسد استفاده از این نوع دارو به عنوان یکی از داروها به نفع خواهد بود.

داروهای مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین ۲

زارتان ها از این دست داروها هستند، لوزارتان، والزاتان، تلمیزارتان و ….

این داروها با مسدود کردن فعالیت این آنزیم به ریلکس شدن و آرامش عروق خونی کمک می کند.

مسدود کننده های کانال کلسیم

آملودیپین و دیلتیازم از جمله دارو های این دسته هستند، دیلتیازم با مهار ورود کلسیم به سلول و خروج کلسیم سرعت هدایت دهلیزی بطنی و شل شدن عضلات دیواره صاف رگها باعث کاهش فشار می شود، برخی از مهار کننده های کلسیم با آب گریپ فروت ارتباط برقرار می کنند و باعث افزایش سطح خون و افزایش خطر قرارگیری در معرض عوارض می شود.

اگر دسته داروهای بالا برای درمان فشار خون کافی نبودند از برخی دیگر داروها که در اینجا آورده شده در ترکیب با دیگر داروها استفاده می شود.

مسدود کننده های آلفا

این داروها با کاهش اثرات مواد شیمیایی طبیعی که موجب باریک شدن رگهای خونی می شوند به کاهش فشار خون کمک می کنند، پرازوسین از این دسته داروها می باشد.

مسدود کننده های آلفا بتا

این داروها علاوه بر اینکه ایمپالسهای عصبی رگها را کاهش می دهد با کاهش ضربان قلب به کم شدن فشار خون کمک می کند کارودیلول در این دسته داروها قرار گرفته است.

مسدود کننده های بتا

آتنولول در بین این دسته داروها قرار گرفته این دسته با کاهش ضربان قلب و باز کردن رگهای خونی باعث می شوند که قلب با فشار کمتری پمپاژ و در نتیجه فشار خون کاهش یابد؛ این نوع دارو معمولا به تنهایی تجویز نمی شود و در ترکیب با دیگر داروها قرار می گیرد.

آنتاگونیست های آلدوسترون

داروهای ادرار آور این دسته با جلوگیری از احتباس آب و نمک به کاهش فشار خون کمک می کنند؛

مهار کننده های رنین

این دست داروها تولید رنین را کاهش می دهند، رنین یک نوع آنزیم است که در کلیه تولید می شود و باعث یک سلسله فعالیتهای شیمیایی شده و در نتیجه آن فشار خون بالا می رود، در این شرایط مهار کننده های رنین به درمان فشار خون بالا کمک می کنند.استفاده این دسته دارو با مهار کننده های ACE یا ARB عوارض جدی را در بردارد بنابراین هرگز، هرگز این داروها را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید.

وازودیلاتور ها :

این یک روش برای شل کردن دیواره های صاف رگهای خونی است که کاربرد آن به دلیل اتساع و گشاد کردن رگهای خونی کاهش فشار خون است

داروهای فشار خون بالا

کاپتوپریل زیر زبانی در شرایط بحرانی برای کاهش فشار خون

بر اساس تحقیقات انجام شده این دارو در کاهش فشار خون بیماران در شرایط بحرانی کمک کننده است، نتیجه این تحقیقات در مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال ۱۳۸۶ به ثبت رسیده است لینک مقاله را در منابع مقاله در پایین صفحه آورده ام.

نتایج تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی اهواز

برخی مواقع داروهای فشار خون به صورت ترکیبی استفاده می شود و پزشک ممکن است برخی داروها با قدرت کمتر را ترکیب نموده تا بتواند فشار خون را کنترل کند.

بیماری فشار خون مقاوم به درمان؛ زمانی که کنترل فشار خون شما سخت است

اگر که شما حداقل سه نوع داروی کنترل کننده ی فشار خون بالا می خورید، که به طور معمول یکی از آنها ادرار آور (مدر) است، و هنوز فشار خون شما بالاست و یا این که حداقل باید چهار دارو به طور همزمان برای کنترل فشار خون خود مصرف کنید،  احتمالا به مشکل فشار خون مقاوم دچار شده اید. داشتن این مشکل به این معنا نیست که قرار است فشار خون شما هیچ وقت پایین نیاید بلکه در صورتی که پزشک شما علت اصلی این مشکل را بفهمد شانس درمان شما با راه حل پیشنهادی پزشک بالاست.

پزشک و یا متخصص فشار خون شما ممکن است اعمال زیر را اجرا کند:
  1. – ارزیابی علل احتمالی و بررسی قابل درمان بودن آن
  2. – بررسی تاریخچه پزشکی شما، تا اگر دارو ی خاصی مصرف می کنید که علت فشار خون بالای مقاوم به درمانتان است قطع شود.
  3. – محدود کردن شیوه ی زندگی شما با تغییر در رژیم غذایی و خوردن نمک کمتر، کاهش وزن و ممنوع کردن مصرف الکل
  4. – تغییر در ترکیب و دوز دارو های شما تا بهترین نتیجه حاصل شود.
  5. – بررسی امکان اضافه کردن یک آنتاگونیست آلدوسترون مثل اسپیرونولاکتون

در حال حاضر بعضی روش های تجربی مثل قطع عصب سمپاتیک کلیه و یا تحریک الکتریکی بارورسپتور های سینوس کاروتید در حال بررسی هستند.

هیچ وقت بدون مشورت با پزشک خود درمان خود را قطع و یا تغییر ندهید. اگر که شما بخاطر ناتوانی در تقبل هزینه ی دارو ها دوز مصرفی خود را کاهش دهید، توانایی تحمل عوارض جانبی دارو ها را نداشته باشید و یا این که مصرف دارو های خود را فراموش کنید، بدانید که فشار خون بالای شما برایتان مشکل ساز خواهد شد پس زودتر با پزشک خود برای یک راه حل مناسب مشورت کنید.

درمان های خانگی برای فشار خون بالا

 

شیوه زندگی و یا همان لایف استایل شما می تواند به طور موثری در درمان فشار خون بالا، حتی اگر دارو مصرف می کنید، نقش داشته باشد. موارد زیر کارهایی است که می توانید انجام دهید:

  • خوردن غذا های سالم:

    در رژیم غذایی خود از میوه جات و سبزیجات، گندم، گوشت مرغ، گوشت ماهی و غذا های کم چرب استفاده کنید. سعی کنید که مقدار پتاسیم در غدای مصرفی شما بالا باشد تا بهتر بتوانید فشار خون بالای خود را کنترل کنید، همچنین محدود کردن چربی سیر شده و ترانس فراموش نشود.

  • کاهش نمک در غذا:

    سعی کنید مقدار سدیم دریافتی خود را به کمتر از روزی ۲۳۰۰ میلی گرم کاهش دهید. فراموش نکنید که غیر از نمکی که به طور آشکار در غذایتان میریزید روزانه مقدار زیادی نمک از طریق غدا های کنسرو شده و یخ زده وارد بدن شما می شود.

  • متعادل نگه داشتن وزن:

    با کاهش وزن می توانید نه تنها فشار خون بالای خود را بهبود بخشید بلکه از مشکلات دیگری که سلامتی شما را تهدید می کنند جلوگیری کنید. با کاهش یک کیلوگرمی در وزن می توانید یک میلی متر جیوه فشار خون خود را کاهش دهید.

  • افزایش فعالیت بدنی:

    با ورزش کردن می توانید فشار خون خود و ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری ها را کاهش و وزن خود را کنترل کنید. سعی کنید که حداقل حدود ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت بدنی هوازی با فشار متوسط و یا ۷۵ دقیقه در هفته فعالیت بدنی شدید و یا این که ترکیبی از این دو را در برنامه خود جا دهید. همچین برای انجام ورزش های قوی کننده عضلات به مدت حداقل ۲ روز در هفته هدف گذاری کنید.

  • محدود کردن مصرف مشروبات الکلی:

    حتی اگر فرد سالمی باشید مصرف الکل فشار خون شما را بالا می برد.

  • ترک سیگار:

    تنباکوی موجود در سیگار به رگ های خونی شما آسیب رسانده و فرآیند تشکیل پلاکت در سرخرگ ها را تسریع می کند.

  • کنترل استرس:

    با ریلکس کردن ماهیچه، تنفس عمیق، مدیتیشن، ورزش کردن و داشتن خواب کافی می توانید به راحتی اضطرابتان را کاهش دهید.

  • کنترل فشار خون در منزل:

    با مانیتور کردن فشار خونتان در منزل می توانید میزان اثر گذاری دارو هایتان را چک کرده و همچنین از عوارض احتمالی جلوگیری کنید. دقت داشته باشید که کنترل فشار خون در منزل جای مراجعه به پزشک را نگرفته و هرگز نباید به طور خودسرانه برای کاهش فشار خون خود دارو های خود را تغییر داده و یا حتی در رژیم غدایی تایید شده توسط پزشک دست ببرید.

  • تمرین ریلکسیشن و یا تنفس عمیق و آرام:

    در صورتی که اضطراب هم یکی از مشکلاتی هست که در کنار فشار خون بالا دارید می توانید با انجام این کار و بدون مصرف دارو فشار خون خود را کاهش دهید.

  • کنترل فشار خون در بارداری:

    اگر به فشار خون بالا مبتلا هستید و باردار شده اید حتما به پزشک مراجعه کنید.

متخصص قلب و عروق

دارو های فرعی

درست است که رژیم غذایی و ورزش از تاکتیک هایی است که به همراه دارو می توانید برای مقابله با فشار خون بالای خود استفاده کنید، اما تحقیقاتی در رابطه با مکمل های غدایی در جریان است تا میزان اثر گذاری آنها در کاهش فشار خون بررسی شود.این مواد شامل:

  • فیبر هایی مانند سبوس گندم
  • مواد معدنی ای مثل منیزیم، کلسیم و پتاسیم
  • فولیک اسید
  • موادی که نیتریک اکسید را افزایش می دهند و یا این که رگ های خونی را گشاد می کنند مثل کاکائو، کوآنزیم Q10 ، ال آرژنین و یا سیر
  • اسید های چرب امگا ۳ که در ماهی و مکمل های روغن ماهی یافت می شود.

تحقیقاتی برای بررسی میزان اثر گذاری ویتامین D در کاهش فشار خون در حال انجام است که نیاز به مدارک بیشتری دارد.

با وجود این که شما می توانید این مواد را به صورت غدا دریافت کنید اما این مواد به صورت قرص و کپسول هم در دسترس هستند و در صورت صلاح دید پزشک می توانید از آنها مصرف کنید اما به خاطر داشته باشید که بعضی از این مواد ممکن است با دارو هایی که مصرف می کنید تداخل داشته و منجر به ایجاد عوارض جانبی، مثل افزایش احتمال خونریزی که خطری کشنده است، شوند.

مقابله با فشار خون بالا و پشتیبانی روند درمان

فشار خون بالا مشکلی نیست که امروز حل شود و فردا خبری از آن نباشد بلکه این بیماری ای است که باید تا آخر عمر خود با آن مبارزه کنید. برای تحت کنترل نگه داشتن آن موارد زیر را به خاطر داشته باشید:

  • دارو های خود را به درستی مصرف کنید، اگر قیمت و یا عوارض جانبی دارو برای شما مشکل ساز است با پزشک خود مشورت کنید.
  • به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید، مقابله با این بیماری به همکاری شما و پزشکتان نیازمند است.
  • عادت های خوب را در خودتان نهادینه کنید، غدا های سالم بخورید، الکل و سیگار را کنار بگذارید، وررش کرده و وزن کم کنید.
  • استرس خود را مدیریت کنید، کار اضافه قبول نکرده و افکار منفی را کنار بگذارید.

تغییر دادن شیوه زندگی یا لایف استایل راحت نیست به خصوص اگر عوارض و مشکلات فشار خون بالا برایتان ملموس نباشد. بهترین محرک برای ترغیب شما به مراقبت از خودتان فکر کردن به مشکلاتی است که به واسطه ی فشار خون بالا گریبانگیر شما خواهد شد‌.

آمادگی قبل از مراجعه به پزشک

قبل از مراجعه به پزشک به آماده سازی خاصی نیاز ندارید اما بهتر است که لباسی آستین کوتاه بپوشید تا دستگاه فشار سنج در تماس مستقیم با پوست شما قرار گیرد. قبل از رفتن به مطب دکتر از نوشیدن مواد کافئین دار و کشیدن سیگار درست قبل از تست شدن خودداری کنید و سعی کنید که قبل از اندازه گیری فشار خون به دستشویی رفته باشید. از آن جایی که بعضی از دارو ها مثل قرص های سرماخوردگی، مسکن، ضد افسردگی و ضد بارداری می توانند فشار خون شما را بالا ببرند، بهتر است که قبل ویزیت شدن توسط پزشک کیسه ی دارو های خودتان را به مطب ببرید و حواستان باشد که بدون اطلاع پزشکتان هیچ کدام از دارو های تجویز شده ای که فشار خون شما را تحت تاثیر قرار می دهند ترک نکنید.

از آنجایی که زمان ویزیت شدن توسط پزشک محدود است بهتر است که موارد زیر را از قبل آماده کرده باشید:
  • هر گونه علائمی که دارید را یادداشت کنید. با وجود این که فشار خون بالا علایم خاصی ندارد اما ریسک فاکتوری برای مشکلات قلبی است. اگر درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید به پزشکتان اطلاع دهید.
  • اطلاعات کلیدی شخصی خود مثل سابقه خانوادگی فشار خون، کلسترول بالا، مشکلات قلبی، سکته، دیابت، مشکلات کلیوی، تغییر بزرگی که اخیرا اتفاق افتاده است و استرس های بزرگی که در زندگی دارید را از پزشک خود مخفی نکنید.
  • لیستی از دارو های خود تهیه کنید
سوالاتی که در زمینه ی فشار خون بالا بهتر است از پزشک پرسیده شود شامل موارد زیر است:
  • من به چه تستی نیاز دارم؟
  • آیا من به دارو و درمان های خاصی احتیاج دارم؟
  • باید از چه غذایی دوری کرده و چه غذایی مصرف کنم؟
  • حد مناسب فعالیت بدنی برای من چقدر است؟
  • چند بار لازم است تا برای اندازه گیری فشار خون به مطب مراجعه کنم؟
  • آیا لازم است که فشار خون خود را در منزل کنترل کنم؟
  • آیا راه حل های فرعی ای برای گزینه ی اول توصیه شده توسط پزشک وجود دارد؟
  • من به بیماری دیگری هم مبتلا هستم‌. چگونه با هر دو بیماری مقابله کنم؟
  • آیا محدودیت خاصی وجود دارد که باید در نظر بگیرم؟
  • آیا باید به یک متخصص مراجعه کنم؟
  • آیا می توانم از دارو های ژنریک به جای داروی پیشنهادی شما استفاده کنم؟
  • آیا بروشور و یا راهنمای خاصی نیاز دارم که به خود به خانه ببرم؟
  • چه وبسایتی را به من برای کسب اطلاعات بیشتر معرفی می کنید؟

پزشک چه سوالاتی از شما خواهد پرسید؟

  • آیا سابقه خانوادگی کلسترول بالا، فشار خون و یا مشکلات قلبی داشته اید؟
  • رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی شما چگونه است؟
  • آیا شما الکل مصرف می کنید؟ چقدر؟
  • آیا شما سیگار می کشید؟
  • آخرین باری که فشار خون خود را چک کردید کی بود؟ چقدر بود؟

حرف آخر

درمان فشار خون بالا در منزل ممکن است برای مدت زمانی شما را آرامتر کند ولی خودرمانی و عدم کنترل این مسئله می تواند دردسرهای بزرگی را ایجاد کند و عواقب جبران ناپذیری برای بیمار داشته باشد بنابراین با وجود مقاله طولانی که برایتان نوشتم می گویم اولین و بهترین کاری که شما می توانید و باید انجام دهید مراجعه به یک متخصص قلب و عروق است تا بتواند به سرعت مشکل شما را حل و تشخیص درست داشته باشد.

برای درمان فشار خون بالا می توانید با مطب تماس گرفته و یک نوبت زودهنگام بگیرید

همین الان مشاوره بگیر