” اگر بیماری قلبی داشته باشم چگونه میتوانم متوجه آن شوم؟” این سوالی است که در ذهن بسیاری از افراد می باشد. در این مقاله، راه ها و روش های تشخیص نشانه های بیماری قلبی آورده شد که امیدواریم پاسخ آن را بیابید.
این یک سوال ساده است، اما پاسخ دادن به آن سخت است. به این دلیل که آسیب به شریان کرونری قلب که منجر به ایجاد پلاک می شود، یا تصلب شرایین، عموما برای مدتی طولانی بیماری بی صدایی هستند. برای سال ها و دهه ها، بسیاری از ما دردی احساس نمی کنیم. چیزی به ما نمی فهماند که دیواره شریان های ما از التهاب و صدمات رنج می برند و با پلاک ها پر شده اند. بسیاری از افراد، زمانی متوجه می شوند مشکل قلبی دارند که دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شوند.
این موضوع علت آن است که چرا باید تمام تلاشتان را انجام دهید که ارزیابی کنید و ببینید در گردش خون کرونری خود تصلب شرایین دارید یا خیر. چند راه برای انجام این کار وجود دارد، که در این مقاله توضیح داده میشوند. یه همراه تمام مزایا و معایبشان.
۱- شناخت عوامل بروز بیماری های قلبی
ساده ترین راه بررسی عوامل خطرزا برای بروز نشانه های ابتلا به بیماری شریان کرونری است. عوامل خطرزا شامل آن هایی هستند که ما کنترلی روی آن ها نداریم مثل پیشینه خانوادگی، و همینطور آن هایی که ما میتوانیم آن ها را تغییر داده و بهبودشان دهیم، و با انجام این کار، خطر ابتلا به نشانه های بیماری قلبی را کاهش دهیم. عوامل قابل تغییر بسیاری وجود دارند، شامل:
بالا بودن کلسترول LDL
تصلب شرایین به دلیل رسوب طولانی مدت کلسترول موجود در گردش خون (در درجه نخست LDL، که کلسترول بد نیز نامیده میشود) در دیواره شریان ایجاد میشود، که نتیجه آن التهاب و ایجاد پلاک میباشد. بالا بودن غلظت کلسترول LDL در خون شما، احتمال ایجاد پلاک را بالاتر می برد، و التهاب بیشتری در دیواره شریان ها رخ می دهد، که درنهایت منجر به انسداد پیشرفته عروق و تضعیف آن ها میشود. اکسیداسیون شیمیایی ذرات LDL آن ها را برای سلول ها سمی تر کرده و فرآیند آسیب زایی را تشدید میکند.
بالا بودن قند
بالا بودن قند (قند خون) آسیب به دیواره شریان ها را سریع تر میکند. دیگر عوامل خطرزایی که به دیواره شریان ها آسیب میزنند و خطر ایجاد حمله قلبی و سکته مغزی را می افزایند شامل موارد زیر هستند:
- فشار خون بالا
- کربن مونواکسید موجود در سیگار
- افزایش انعقاد پذیری خون
- باقی مانده های تری گلیسیرید (که VLDL و شیلومیکرون نامیده میشوند، که بلافاصله بعد از وعده چرب وارد جریان خون میشوند و ایجاد پلاک های سرشار از کلسترول را تشدید میکنند)
- افزایش فاکتور انعقادی ۷ (افزایش با چربی غذا)
- افزایش فیبرینوژن، پیش ساز فیبرین که گلبول های قرمز را برای ایجاد لخته به دام می اندازد
- بالا بودن تعداد پلاکت ها
- بالا بودن میزان CRP، چیزی که با التهاب که پلاک را تضعف کرده و آن را ناپایدار میکند و منجربه به پارگی پلاک و حمله قلبی میشود ارتباط دارد
- استرسی که با عصبانیت و تنش مرتبط است، هم درونی و هم بیرونی
- سبک زندگی بی تحرک
بررسی عوامل خطرزای کلیدی را در خود شروع کنید و برای بررسی های دقیق بیشتر، به متخصص قلبتان مراجعه کنید.
برنامه غذایی مناسب برای مقابله با نشانه های بیماری قلبی
مقدار مختصری از برنامه غذایی و تمرینات ورزشی مناسب برای بهبود متغیر های خطرزا و پیشگیری از تصلب شرایین و حمله قلبی و سکته مغزی عبارتند از:
- مقدار خیلی کم اسید های چرب اشباع، اسید های چرب ترانس و کلسترول رژیم غذایی. تمام این سه، باعث افزایش کلسترول LDL می شوند.
- استفاده از مقدار بالای فیبرهای محلول در آب (مانند پکتین و صمغ ها) که باعث کاهش کلسترول LDL می شوند.
- سبد غذایی سرشار از مقدار زیادی اجزای گیاهی مختلف؛ زیرا اکسیداسیون اجزای LDL را کاهش می دهد.
- سبد غذایی باید به گونه ای باشد که همراه با ورزش، کاهش قند خون در دیابت مقاوم به انسولین، کاهش تمایل به لخته شدن خون برای کاهش تری گلیسیرید ها و دیگر چربی های خون که باعث بیماری های قلبی می شوند را به دنبال داشته باشد. همچنین باید به افزایش HDL که کلسترول خوب نامیده می شود؛ کمک کند.
۲- روش سی تی اسکن کلسیم کرونری برای تشخیص نشانه های بیماری قلبی
یک ارزیابی دقیق برای وجود تصلب شرایین در شریان های قلب، یک مطالعه تصویربرداری به نام امتیازدهی کلسیم سی تی اسکن از شریان های کرونری است. اگر اسکن مثبت باشد، وجود پلاک در شریان ها را مشخص میکند. پلاک، با بالغ شدن، کلسیم را از جریان خون جذب میکند، که در عکس برداری با اشعه ایکس دیده نمی شوند.
متاسفانه، ممکن است سی تی اسکن اغلب نوعی پلاک های خطرناک را تشخیص ندهد: از جمله پلاک های جوان و ناپایدار نرم. پلاک آسیب پذیر، نوعی است که بیشتر احتمال پارگی دارد و منجر به به ایجاد لخته حاد و بسته شدن شریان قلب می شود.
با این حال، اگر سی تی اسکن شما مثبت باشد، وجود تصلب شریایین را تایید می کند. احتمال آن است که در آن جا پلاک کلسفیه وجود داشته باشد، همچنین در دیواره شریان پلاک جوان تر و نرم تر وجود دارد. اسکن مثبت، به طور کوتاه، حاکی از مدیریت تهاجمی عوامل خطرزا و احتمالا داروها است. دیگر فایده سی تی اسکن کمترین مقدار قرارگیری در معرض پرتوها است.
۳- سی تی اسکن آنژیوگرافی
تکنولوژی بیشتر برای یافتن وجود تصلب شریایین، شامل مطالعه تصویربرداری با جزئیات بیشتر است که سی تی آنژیوگرافی عروق کروناری قلب نامیده میشود.
این روش سی تی اسکن را با تزریق رنگ ید، که به آن ماده حاجب می گویند، ترکیب کرده است، این روش تصویری از درون دیوراه شریان ها تولید میکند. ماده حاجب از طریق تزریق وریدی که از بازو یا دست شما شروع میشود داده می شود.
این روش شامل قرار گیری در معرض تابش قابل توجهی است. دیگر خطرات شامل واکنش حساسیتی به ماده حاجب، و همینطور آسیب بافتی اگر مقدار زیادی ماده حاجب در اطراف محل تزریق ترشح داشته باشد. همچنین ماده حاجب آنژیوگرافی ممکن است به کلیه ها آسیب بزند، از اینرو ممکن است در صورتی که دیابت یا بیماری های کلیه داشته باشید نتوانید این آزمایش را انجام دهید.
مطلب مرتبط: تغذیه بعد از آنژیوگرافی
۴- اسکن PET
یک تکنولوژی متفاوت و جدید، اسکن PET است که در دسترس میباشد. اسکن PET تصویربرداری آزمایشی است که از مواد رادیواکتیو که تریسر نامیده می شود استفاده میکند تا مشخص کند که آیا نواحی عضلات قلب شما خون کافی دریافت می کنند یا خیر، آیا آسیبی در بافت اسکار در قلب وجود دارد یا خیر.
بیشتر این تکنولوژی ها، متاسفانه، شامل قرار گیری در معرض تابش قابل توجهی است.
۵- تست ورزش (استرس)
افراد بسیاری از تست ورزش آگاهی دارند و یا آن را انجام داده اند، که اغلب تست تردمیل نیز نامیده میشود. این آزمایش گنجایش عملکردی قلب را بررسی میکند و تغییرات فشار خون و ضربان قلب و ریتم آن را هنگام ورزش و افزایش تدریجی بار کاری بررسی می کند. همچنین ممکن است تست ورزش اختلالات قلبی را که ممکن است درحین استراحت مشخص نیستند را مخشص کند.
همیشه گزینه های دیگری وجود دارند، مانند تست ورزش هسته ای. تست ورزش هسته ای شبیه به تست ورزش است، اما به علاوه، این روش شامل تزریق رادیوایزوتوپ (یک ماده رادیواکتیو) است که توسط عضلات قلبی درهنگام گردش خون (پرفیوژن) جذب میشوند. این روش تصویرهایی ایجاد میکند که ممکن است نواحی عضلات قلب که جریان خون کم دارند و همچنین آسیب به عضلات قلب را مشخص میکند و میتواند به عنوان یکی از راه های تشخیص نشانه های بیماری قلبی است.
نوع دیگر تست ورزش، اکوکاردیوگرافی استرس است. این روش از تصویربرداری سونوگرافی برای نشان دادن حرکت انقباضی عضله قلب استفاده می کند، و در انجام آن، به تخمین چگونگی عملکرد عضلات قلب برای پمپ کردن خون به بدن شما کمک میکند. همانند تست ورزش هسته ای، اکوکاردیوگرافی استرس اغلب برای مشخص کردن کاهش جریان خون به قلب استفاده میشود، که در نتیجه تصلب شرایین ایجاد شده است.
همچنین مطالعاتی وجود دارند که قلب را به صورت شیمایی تحریک می کنند، نه از طریق ورزش.
خلاصه
در نهایت، تصمیم گیری برای استفاده از راه های درمانی بر عهده ی پزشک است. ولی بیمار باید به محض دیدن نشانه های بیماری قلبی به متخصص قلب و عروق مراجعه کند.
دکتر صادقی قهرودی متخصص قلبو عروق و آنژیوپلاستی
