تعریف تپش قلب و دلایل آن
تپش قلب، نوعی از تغییرات طبیعی در ضربان قلب است که با افزایش نرخ ضربان قلب همراه است. ضربان قلب طبیعی در بزرگسالان در حدود ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است، اما در برخی شرایط ممکن است ضربان قلب به طور موقت بیش از این محدوده افزایش یابد که به عنوان تپش قلب شناخته می‌شود.( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
دلایل تپش قلب می‌تواند متنوع باشد و شامل موارد زیر می‌شود:
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند باعث افزایش تپش قلب شوند. در واقع، سیستم عصبی مرکزی به صورت غیرارادی کنترل تپش قلب را افزایش می‌دهد و سبب افزایش ضربان قلب می‌شود.
- فعالیت بدنی: ورزش یا فعالیت بدنی شدید می‌تواند منجر به افزایش تپش قلب شود. در هنگام ورزش، عضلات بدن بیشتر اکسیژن و مواد غذایی نیاز دارند، بنابراین قلب باید بیشتر بپمپد تا این نیازها را برطرف کند.
- مصرف مواد محرک : مصرف موادی مانند قهوه، چای، سیگار، الکل و مواد مخدر می‌تواند تپش قلب را افزایش دهد. این مواد ممکن است به عنوان محرک‌های قلبی عمل کنند و باعث افزایش ضربان قلب شوند.
- عوامل فیزیولوژیک: برخی فاکتورهای فیزیولوژیک می‌توانند به طور طبیعی تپش قلب را افزایش دهند. به عنوان مثال، در دوران بارداری و در حین تغییرات هورمونی، تپش قلب ممکن است افزایش یابد.
- علل مرتبط با قلب: برخی علل قلبی می‌توانند تپش قلب را ایجاد کنند، مانند نارسایی قلبی، اختلالات در سیستم هدایت قلبی (مانند آریتمی‌ها) و برخی اختلالات ساختاری قلب.
- عوامل دیگر: برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند باعث افزایش تپش قلب شوند، مانند تغییرات در فشار خون، کم خونی، عفونت‌ها، تنگی نفس و خلق و خوی نامطلوب.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
علایم و نشانه‌های تپش قلب
علایم و نشانه‌های تپش قلب ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- افزایش نرخ ضربان قلب: افزایش ضربان قلب به طور محسوس و قابل توجه، به عنوان یکی از علامت‌های تپش قلب مطرح است. ممکن است احساس کنید قلبتان سریعتر از حالت طبیعی می‌کوبد.
- ضربان نامنظم: در برخی موارد تپش قلب ممکن است با ضربان غیرمنظم همراه باشد. ضربان نامنظم می‌تواند به صورت پرش‌های ناگهانی یا نوسانات نامنظم در ضربان قلب رخ دهد.
- احساس ضربان قوی: ممکن است حس کنید قلبتان با قدرت بیشتری می‌کوبد و این حس برای شما ناراحت‌کننده باشد.
- احساس عدم تعادل و سرگیجه: تپش قلب شدید می‌تواند با احساس عدم تعادل، سرگیجه و حتی افتادن آگاهی همراه باشد.
- نفس‌گیری و تنگی نفس: در برخی موارد، تپش قلب ممکن است با احساس نفس‌گیری و تنگی نفس همراه باشد. این احساس می‌تواند بر روی فعالیت‌های روزمره و توانایی تحمل فعالیت بدنی تأثیر بگذارد.
- عرق‌ریزی: تپش قلب شدید ممکن است با عرق‌ریزی زیاد همراه باشد. شما ممکن است عرق سرد و لرزش در بدن تجربه کنید.
- اضطراب و نگرانی: تپش قلب ممکن است احساس اضطراب و نگرانی را به همراه داشته باشد. این اضطراب ممکن است به علت عدم طبیعی بودن تپش قلب و نگرانی از وضعیت قلبی باشد.
- سایر علائم: ممکن است تپش قلب در برخی افراد با علائم دیگر همراه باشد، مانند درد یا فشار در قفسه سینه، ضعف عمومی، تهوع یا استفراغ.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
تشخیص تپش قلب
تشخیص تپش قلب معمولاً توسط پزشک انجام می‌شود و شامل مراحل زیر می‌شود:
- مصاحبه پزشکی: پزشک ابتدا به شما سوالاتی در مورد علائم و نشانه‌هایی که تجربه می‌کنید، تاریخچه پزشکی شما، عادات زندگی، داروهای مصرفی و سوابق خانوادگی مرتبط با مشکل قلبی می‌پردازد.
- بررسی جسمانی: پزشک با استفاده از ابزارهای پزشکی مانند استتتوسکوپ و فشارسنج، قلب و عروق شما را بررسی می‌کند. او ممکن است نبض شما را در اندازه‌گیری استراحت و در هنگام فعالیت‌های بدنی بررسی کند.
- آزمایش‌های تکمیلی: در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی را تجویز کند. این آزمایش‌ها شامل الکتروکاردیوگرافی (ECG)، آزمایش خون، اکوکاردیوگرافی (اکو) و آزمایش‌های عملکردی قلب می‌شود. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا علت تپش قلب را تشخیص دهد و بررسی کند که آیا تپش قلب شما ناشی از اختلالات قلبی است یا به عوامل دیگری مربوط می‌شود.
- مانیتورینگ هولتر: در برخی موارد، پزشک ممکن است شما را به مانیتورینگ هولتر ارجاع دهد. این یک روش غیرتهاجمی است که شما باید در طول یک روز یا چند روز، دستگاهی را که سیم‌هایی به قلب شما متصل شده است، در اختیار داشته باشید. این دستگاه ضربان قلب شما را به طور مداوم ثبت می‌کند تا پزشک بتواند الگوهای ضربان قلب نامعمول را تشخیص دهد.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
تأثیرات تغذیه‌ای بر تپش قلب
تغذیه‌ای مناسب می‌تواند تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر تپش قلب داشته باشد. در زیر تأثیرات برخی عوامل تغذیه‌ای بر تپش قلب را بررسی می‌کنیم:
- مصرف کافئین: مصرف مقادیر زیادی از مواد حاوی کافئین مانند قهوه، چای سیاه، نوشیدنی‌های انرژی زا و شکلات می‌تواند تپش قلب را افزایش دهد. کافئین می‌تواند سیستم عصبی را تحریک کند و باعث افزایش ضربان قلب شود. برخی افراد حساسیت بیشتری نسبت به کافئین دارند و ممکن است نسبت به تأثیرات آن بر تپش قلب حساس باشند.
- مصرف الکل: مصرف مقادیر زیادی از الکل می‌تواند تأثیرات نامطلوبی بر تپش قلب داشته باشد. الکل می‌تواند عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار داده و باعث افزایش ضربان قلب و نامنظمی آن شود.
- مصرف غذاهای چرب و پرچرب: مصرف زیاد غذاهای چرب و پرچرب می‌تواند باعث افزایش کلسترول خون شود و ریسک بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد. این بیماری‌ها ممکن است با تپش قلب نامنظم و نامطلوب همراه باشند.
- کمبود مواد مغذی: کمبود مواد مغذی مانند ویتامین B12، منیزیم و پتاسیم می‌تواند به نحوی تأثیر بر عملکرد قلب داشته باشد که باعث تپش قلب نامنظم یا افزایش ضربان قلب شود. تأمین میزان مناسب این مواد مغذی از طریق تغذیه مناسب می‌تواند به حفظ سلامت قلب کمک کند.
- مصرف نمک بیش از حد: مصرف بیش از حد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود و بر روی عملکرد قلب تأثیر منفی داشته باشد. افزایش فشار خون ممکن است باعث افزایش ضربان قلب شود.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
تأثیرات ورزش بر تپش قلب
ورزش و تمرینات بدنی منظم و مناسب می‌توانند تأثیرات مثبتی بر تپش قلب داشته باشند. در واقع، ورزش منظم می‌تواند عملکرد قلب را بهبود بخشید و به عملکرد بهتر و بهینه‌تر قلب کمک کند. در زیر تأثیرات ورزش بر تپش قلب را بررسی می‌کنیم:
- تقویت عضله قلب: ورزش‌های هوازی مانند دویدن، شنا، پیاده‌روی سریع و دوچرخه‌سواری باعث تقویت عضله قلب می‌شوند. این باعث می‌شود قلب بتواند بهتر و با کارآیی بیشتر خون را به سراسر بدن پمپ کند و تپش قلب شما در استراحت و در هنگام فعالیت‌های بدنی کاهش یابد.
- کاهش ضربان قلب استراحت: ورزش منظم می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب استراحت شود. این نشانگر عملکرد بهتر قلب است و نشان می‌دهد که قلب شما در استراحت برای پمپ خون کمتری نیاز دارد و اقتصادی‌تر عمل می‌کند.
- کاهش خطر بیماری‌های قلبی: ورزش منظم می‌تواند خطر بروز بیماری‌های قلبی مانند بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا و اختلالات ضربان قلب را کاهش دهد. با تقویت قلب و عروق، کاهش التهاب و بهبود فعالیت متابولیک، ورزش می‌تواند به سلامت قلب کمک کند.
- بهبود عملکرد سیستم عصبی: ورزش می‌تواند سیستم عصبی را تنظیم کرده و تعادل بین سیستم عصبی سمپاتیک (مسئول افزایش ضربان قلب) و سیستم عصبی پاراسمپاتیک (مسئول کاهش ضربان قلب) را بهبود بخشد. این باعث می‌شود تپش قلب شما در وضعیت‌های استراحت و استراحت بعد از فعالیت‌های ورزشی بهبود یابد.
- کاهش استرس و افزایش روحیه: ورزش، به طور مستقیم تأثیرات مثبتی بر روحیه و استرس دارد. با کاهش استرس، تپش قلب شما نیز کاهش می‌یابد و در نتیجه بهبود می‌یابد.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
آیا تپش قلب می‌تواند ناگهانی باشد؟
بله، تپش قلب می‌تواند ناگهانی باشد. این وضعیت به عنوان “تپش قلب ناگهانی” یا “تاکی‌کاردی” شناخته می‌شود. در این حالت، تپش قلب شما به طور ناگهانی و بی‌نظم شدیداً افزایش می‌یابد.
تپش قلب ناگهانی ممکن است به صورت کوتاه مدت باشد و خودبخود بهبود یابد، یا ممکن است به طور پایدار و طولانی‌مدت باشد و نیاز به درمان داشته باشد. برخی از علل تپش قلب ناگهانی عبارتند از:
- اختلالات ریتم قلب: مثل فیبریلاسیون بطنی (Ventricular fibrillation)، تاکی‌کاردی وتریکولر (Ventricular tachycardia) و تاکی‌کاردی بطنی (Ventricular tachycardia) که می‌توانند تپش قلب ناگهانی را ایجاد کنند.
- اختلالات ریتم بطنی: شامل تاکی‌کاردی بطنی (Ventricular tachycardia) و فیبریلاسیون بطنی (Ventricular fibrillation) است که باعث ایجاد تپش قلب ناگهانی و بی‌نظم می‌شوند. این وضعیت‌ها بسیار جدی هستند و نیاز به درمان فوری دارند.
- عوامل خارجی: به عنوان مثال، مصرف مواد محرک مانند قهوه، الکل یا مواد مخدر می‌تواند باعث ایجاد تپش قلب ناگهانی شود.
- اضطراب و استرس شدید: وضعیت‌های استرس زا و اضطرابی می‌توانند اثرات نامطلوبی بر ریتم قلب داشته باشند و باعث تپش قلب ناگهانی شوند.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
نتیجه گیری
ورزش و تمرینات بدنی منظم و مناسب می‌توانند بهبود قابل توجهی در تپش قلب داشته باشند. ورزش منظم می‌تواند عملکرد قلب را بهبود بخشید، ضربان قلب استراحت را کاهش دهد، خطر بروز بیماری‌های قلبی را کاهش دهد، عملکرد سیستم عصبی را بهبود بخشد و استرس را کاهش دهد. با این حال، در صورت تجربه تپش قلب ناگهانی و نامعمول، بهتر است به طور فوری به مرکز درمانی مراجعه کنید و یا با شماره اورژانس محلی خود تماس بگیرید، زیرا تپش قلب ناگهانی ممکن است نشان‌دهنده وضعیت طبی فوری باشد که نیاز به ارزیابی و درمان جدی دارد. همچنین، قبل از شروع برنامه ورزشی جدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر شما مشکلات قلبی قبلی یا شرایط پزشکی خاصی دارید.
( دکتر قهرودی متخصص قلب و آنژیوگرافی, تپش قلب و دلایل آن )
