دکتر صادقی قهرودی
متخصص قلب و عروق ، آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی

علت تپش قلب و راه های تشخیص و درمان آن

آیا تا به حال قلب شما به طور غیر منتظره شروع به تند تپیدن کرده است؟ این احساس، تپش قلب نامیده می شود. در اکثر مردم، تپش قلب هر از گاهى اتفاق مى افتد.

بعضى ها روزانه چند بار آن را تجربه مى کنند که گاهى آنقدر شدید است مانند احساس حمله ى قلبى مى باشد. اغلب تپش قلب به علت یک بى نظمى در ریتم قلب ایجاد می شود که بى خطر است. بعضى موارد آن باعث ایجاد مشکل در قلب یا جاهای دیگر بدن مى شوند. پزشکان سریع می توانند تشخیص تپش قلب ثانویه به اضطراب، افسردگی و یا برخی دیگر از مشکلات عاطفی و روانی را دهند . اگرچه گاهی اوقات این تشخیص درست است، اما ابتدا باید ریتم های خطرناک قلب و دیگر علل فیزیکی را رد کنیم.

علائم تپش قلب

افراد مختلف به طرق مختلف تپش قلب را تجربه مى کنند. تپش قلب می تواند مانند لرزش ، تکان ، ضربه ، مور مور ، و یا سوزش باشد. همچنین ممکن است احساس شود که ضربان قلب از بین رفته است. برخی افراد تپش قلب را شبیه سوزش در قفسه سینه یا گردن احساس مى کنند. بعضى دیگر آن را به عنوان یک احساس ناخوشایند تجربه می کنند.

علائم تپش قلب

عوامل تحریک کننده شایع تپش قلبی

به نظر می رسد تپش قلب به صورت ناگهانی اتفاق مى افتد. می تواند با فعالیت ها، حوادث یا احساسات مرتبط باشد. ورزش و فعالیت بدنی مانند اضطراب یا استرس می توانند باعث تپش قلب شوند. بعضی از مردم زمانى که از خواب بیدار مى شوند احساس تپش قلب پیدا مى کنند و بعضى دیگر زمانى که خم مى شوند و یا می ایستند.

عوامل تحریک کننده تپش قلب عبارتند از:

✅ استرس، اضطراب یا وحشت

✅ کمبود آب

✅ پتاسیم کم

✅ قند خون پایین

✅ مصرف بیش از حد کافئین، شکلات، یا الکل

✅ نیکوتین

✅ ورزش

✅ ایستادن

✅ بلع

✅ تب

✅ سابقه ى حمله ى قلبی

✅ پرولاپس دریچه ى میترال

✅ کم خونی

✅ تیروئید بیش از حد فعال

✅ بارداری

✅ یائسگی

✅ سوزش سر دل (رفلاکس اسید)

✅ مواد مخدر و داروهایی مانند کوکائین، آمفتامین، قرص های لاغرى، برخی داروهای سرفه و سرماخوردگى، برخی از آنتی بیوتیک ها، هورمون تیروئید، دیگوکسین یا داروهای آسم

✅ مکمل های غذایی مانند افدرا، جنسینگ، والرین یا زالزالک.

علت ایجاد تپش قلب کدام اند؟

چندین علت احتمالی براى تپش قلبی وجود دارد.

– اشکال در قسمت بالاى قلب

بعضی از تپش قلب ها ناشی از انقباضات زودرس حفره هاى بالایى قلب (دهلیز ها) هستند. هنگامی که دهلیز ها یک قسمت را یک ثانیه زودتر منقبض کنند، فاصله ى بیش ترى را استراحت مى کنند تا به ریتم قبلى خود بازگردند.

این اتفاق باعث احساس تپش قلب مى شود و اغلب به دنبال انقباض قوى و قابل توجه حفره هاى پایین (بطن ها ) ایجاد مى شود که خون اضافه را در طول استراحت خارج مى کنند . این تپش هاى زودرس تقریبا همیشه خوش خیم هستند، به این معنی که تهدید کننده زندگی نیستند و نشانه ای از حمله قلبی در آن ها وجود ندارد.

– فیبریلاسیون دهلیزی و تاکی کاردی

دو اختلال دیگر در ریتم قلب که می توانند باعث تپش قلب از قسمت بالایى قلب شوند، فیبریلاسیون دهلیزی و تاکی کاردی فوق بطنى هستند . فیبریلاسیون دهلیزی یک ضربان قلب نامشخص و اغلب سریع است که به وسیله فعالیت الکتریکی نا منظم در حفره های بالایی قلب ایجاد می شود.

تاکی کاردی فوق بطنى یک ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی است (تاکی کاردی به معنی بالا بودن سرعت ضربان قلب است) که در بالای حفره هاى پایین قلب شروع می شود. هر دوی این ها ممکن است باعث تپش قلب شوند که مى تواند کوتاه یا طولانی باشد. هر دو باید توسط پزشک شما ارزیابی شوند.

– فیبریلاسیون بطنی

اشکال در قسمت پایین قلب. انقباض های زودرس بطن ها نیز می تواند باعث تپش قلب شود. یک انقباض زودرس بطنی یا دو انقباض در یک ردیف معمولا مشکل ساز نیستند مگر این که با غش ، تنگی نفس یا سایر علائم همراه باشد. با این حال، انقباضات زودرس طولانى مدت بطن ها نگران کننده است. چرا که می توانند منجر به وضعیت مرگبارى به نام فیبریلاسیون بطنی شوند.

– مشکل ضربان ساز ها

 مشکلات ناشی از پیس میکر ها ( ضربان ساز یا گره سینوسی) می تواند باعث تپش قلب شود. بنابراین می تواند یک اختلال در هماهنگی بین حفره های بالا و پایین ایجاد کند. بافت اسکار قلب ناشى از یک حمله ى قلبی یا دیگر آسیب ها و مشکلات ​​مانند پرولاپس دریچه میترال نیز می توانند منجر به تپش قلب شوند.

تشخیص تپش قلب

تپش قلب گاهى اتفاق مى افتد و رفع مى شود. متاسفانه، زمانی که به پزشک مراجعه مى کنید علامتى از آن ندارید که تشخیص کمى سخت مى شود. مفیدترین اطلاعاتى که مى توانید در اختیار پزشک قرار دهید این است که تپش قلبتان چگونه احساس مى شود ، چه مقدار طول مى کشد و چه زمانى رخ مى دهد.

معاینه پزشک

# معاینه پزشک

معاینه فیزیکی می تواند کار را آسان کند. پزشک به صداى قلب شما گوش مى کند و اگر صداى اضافه اى شنید نشان مى دهد که مشکل در یکى از حفره هاى قلب است. همچنین ممکن است اشکال در تیروئید، کم خونی، پتاسیم کم، و یا مشکلات دیگری را که باعث ایجاد یا تحریک تپش قلب شده اند را بررسى کند.

نوار قلب

# نوار قلب

الکتروکاردیوگرام (ECG) یک ابزار استاندارد برای ارزیابی تپش قلب است. ضبط فعالیت الکتریکی قلب شما ، ریتم قلب و هر گونه اختلال آشکار و یا ظریف، اما فقط در طول ۱۲ ثانیه یا بیشتر را نشان می دهد .

اگر تپش قلب شما با درد قفسه سینه همراه باشد، ممکن است پزشک بخواهد شما تست ورزش انجام دهید .

درمان تپش قلب: تکنیک های کمک به خود

✅ اگر تپش قلب بدون دلیل دارید، ابتدا با موارد ساده شروع کنید:

✅ سعی کنید مصرف کافئین را قطع کنید.

✅ سیگار نکشید.

✅ نوشیدن الکل را به طور کامل متوقف کنید.

✅ به طور منظم غذا بخورید (قند خون پایین ممکن است باعث ایجاد تپش قلبتان شود ) .

✅ به مقدار زیاد مایعات بنوشید.

✅ به اندازه کافی بخوابید.

✅ تمام داروها و مکمل های خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که علت تپش قلبتان آن ها نباشند .

✅ استرس و اضطراب دو عامل مهم تحریکى براى تپش قلب هستند. انجام مدیتیشن، یوگا و یا هر فعالیت بدون استرس پیشنهاد مى شود .

✅ تنفس عمیق . آرام بمانید و چشمانتان را ببندید. یک دستتان را بر روی شکم خود قرار دهید و به آرامی و عمیق از طریق بینی خود نفس بکشید. شکم خود را به سمت بیرون حرکت دهید. از بینی یا دهان نفستان رازبه بیرون بدهید و این مار وا چند مرتبه انجام دهید .

✅ مانور والسالوا. بینی خود را با انگشتان یک دست بگیرید. دهنتان را ببندید. سعی کنید نفستان را با زور از طریق بینی خارج کنید.

✅ آب سرد. آب سرد بر روی صورت خود بریزید.

✅ مانور ولاسالوا و آب سرد باعث تحریک عصب واگ می شود که به کنترل ضربان قلب کمک می کند. تنفس عمیق کمک می کند تا شما را آرام کند و استرس و اضطرابى که می تواند با تپش قلب همراه باشد ، را کاهش دهد .

درمان تپش قلب: رویکردهای پزشکی

اگر تکنیک های بالا کارساز نبودند و هم چنان تپش آزاردهنده بود شاید بهتر باشد از دارو استفاده کنید. بعضی اوقات از داروهایی به نام بتا بلوکر ها یا مسدود کننده هاى بتا برای درمان تپش قلب استفاده می شود. این دارو هل سرعت ضربان قلب را کاهش می دهند و جریان سیگنال های قلب را کنترل می کنند که ضربان قلب را تنظیم می کند. گاهی اوقات یک روش پزشکی به نام تخلیه مورد نیاز است که می تواند تپش قلب تحت تأثیر سیگنال های الکتریکی مزاحم در قلب را کنترل کند.

دکتر محسن صادقی قهرودی استادیار دانشگاه متخصص قلب و عروق و فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی و والوپلاستی

همین الان مشاوره بگیر